Jabroer
De evolutie in voetbal heeft een aantal goede verbeteringen gebracht. Doordat er langs de lijn meerdere ballen liggen is het spel sneller geworden, de buitenspelregels zijn in het voordeel van de aanvallende ploeg aangepast en het eindeloos terugspelen op de keeper is beperkter omdat die de bal in dergelijke situaties niet meer in de hand mag nemen.
Het arbitrale trio is voorzien van hedendaagse communicatiemiddelen. Weliswaar staat de vierde official langs de lijn, maar echt zichtbaar is die niet. Mag de wissels aankondigen en het geouwehoer van de trainers aanhoren. Dat laatste is feitelijk gereguleerde kritiekafhandeling. De scheids- en grensrechters doen het zichtbare werk, waarbij die grensrechters inmiddels hernoemd zijn naar assistent-scheidsrechters. Hun taakuitvoering echter is blijven steken in de pre historie en zelfs gedevalueerd.
Afgelopen eredivisieweekend toont dat nog maar eens aan. De scheidsrechter constateert eens een keer wel wat en vervolgens van dezelfde soort iets niet. Meestal met de ‘grote’ clubs in het voordeel. De assistent(?) ziet nooit iets, zegt nooit iets en vooral: doet nooit iets. Hij is assistent door niet te zijn.
Het is een publiek geheim dat in t praatje in de kleedkamer vooraf, de scheidsrechter duidelijk maakt dat aan zijn hiërarchische positie niet te tornen valt. In het veld blijkt steeds weer dat de grensrechter mee mag vlaggen met de beslissingen van de leidsman, maar dat opzichtige overtredingen in zijn directe omgeving met gesloten ogen bekeken moeten worden. Alleen als de scheids op 20 of meer meters afstand besluit voor een vermeend feit te moeten fluiten, dien je als volgzaam assistent druk met je vlaggie te gaan wapperen. De eerste eigenschap van een 'grens' is volgzaamheid. Met de wind van de scheids meewaaien.
Het enige recht dat hem nog rest is het bewaken van de doel- en zijlijnen waar de scheidsrechter dit toestaat. Als de bal over de zijlijn gaat, wacht je als professionele 'grens' wat de scheidsrechter beslist. En dan vlag je natuurlijk mee: een beetje eigenwijs doen zal een slecht rapport betekenen en een mogelijk directe exit. Ongetwijfeld staan er meer gegadigden te wachten die jouw plaats in willen nemen voor een kopje koffie in de bestuurskamer van een eredivisieclub. En natuurlijk is daar nog de royale onkostenvergoeding. Mooi geld voor een wedstrijdje overbodigheid.
Je volgende domein: het beoordelen van een buitenspelsituatie. Dat is met de nieuwe en daarop nog een paar keer vernieuwde regels, zeker geen makkie. Te vroeg vlaggen is een kans voor de scheids om je te overrulen en de situatie eerst verder te laten gaan. De bal gehakt met jus kun je volgende week wel op je buik schrijven dan.
Voor wat betreft de buitenspelsituaties die afgerond zijn, kun je de vlag als vanouds hanteren. Misschien zelfs wel een doelpunt afvlaggen. Dappere scheids die dan je vlagsignaal negeert. Ook voor hem staat namelijk een rapporteur aan de kant. Die laatste beschouwt dat nog als laatste oordeel dat de grensrechter mag geven en zal dus onverbiddelijk zijn, mits de scheids voordeel geeft aan de benadeelde ploeg.
De ontwikkeling van de grensrechter is dus blijven steken, hoewel zijn titel is veranderd. Van assistent is geen sprake, nu de functionaris steeds vooraf uitgebreid geïnstrueerd krijgt dat meevlaggen de enige optie is. Dan ben je zelfs geen grensrechter meer, maar een jabroer. Je hoort weliswaar de kritiek van spelers en publiek wel als er iets voor jouw ogen gebeurt, maar je doorbreekt de zwarte pikorde niet. Na de wedstrijd rij je naar huis en geniet je na van je rol in de wekelijkse voetbalkomedie die bestaat bij de aanwezigheid van gelijken die zich als jabroer willen lenen. Vervolgens kijk je op de Studio Sport welke dappere ambtsgenoot de kleedkamerinstructies durfde te negeren. Grote kans dat je volgende week in zijn plaats figureert. Uiteindelijk klim je Europees op en gloort er een carrière als yesbrother, jabruder of ouifrère. Ze bestaan echt! Geloof je t niet? Regelmatig life te zien in de Euroborg!
